Geplaatst op door & opgeslagen onder Trends & ontwikkelingen arbeidsmarkt, Werkgever tips.

Het zogenaamde ‘Demand-Control’ model van Karasek is veruit het bekendste model over werkdruk en werkstress. Dit model benadrukt twee aspecten van het werk:

1). de hoogte van de taakeisen (demands)
2). en de eigen ruimte voor sturingsmogelijkheden (control).

De taakeisen omvatten de eisen die worden gesteld aan het werk, zoals het werktempo, het beschikbaar staan, hoge tijdsdruk, een hoog werktempo, moeilijk en mentaal inspannend werk etc. De regelmogelijkheden hebben betrekking op de vrijheid die iemand heeft om het eigen werk te sturen en te organiseren, bijvoorbeeld door een pauze te nemen of door zelf te plannen. Taakeisen en sturingsmogelijkheden kunnen laag of hoog zijn.

stress model werk

Werkstress ontstaat volgens dit model vooral wanneer je hoge taakeisen ervaart én weinig ruimte hebt om je eigen werk te sturen (High job strain – Low control). Wanneer je veel vrijheid hebt (High control) én je eenvoudig werk doet (Low job strain), dan ervaar je weliswaar weinig stress, maar raak je ook eerder verveeld. Doe je simpel werk én heb je weinig mogelijkheden tot sturing, dan word je meer afwachtend en passief (Low job strain – Low control).

De laatste mogelijkheid is het meest opvallend. Karasek benadrukt dat hoge taakeisen niet noodzakelijk slecht zijn, zoals vaak wel wordt aangenomen. Wanneer dit namelijk wordt gecombineerd met veel sturingsmogelijkheden, dan leidt dit tot een situatie waarin je een uitdaging in je werk ervaart. Dit schept ruimte voor ontwikkeling, groei en uitdaging.

Op basis van dit model, krijg je vier type banen / werk:

  • ontspannen werk: combinatie van taakeisen die niet hoog zijn en voldoende regelmogelijkheden
  • stressvol werk: combinatie van hoge taakeisen en onvoldoende regelmogelijkheden
  • eenvoudig werk: combinatie van taak-eisen die niet hoog zijn en onvoldoende regelmogelijkheden
  • uitdagend werk: combinatie van hoge taakeisen en voldoende regelmogelijkheden

Dit model geeft aan dat werkdruk op zichzelf niet leidt tot hoge psychische belasting, maar wel de combinatie van werkdruk met de regelmogelijkheden die het werk biedt.

  • Zijn die mogelijkheden beperkt dan kan de werkdruk niet worden aangepakt, wat leidt tot stressklachten
  • Omgekeerd maken voldoende regelmogelijkheden het mogelijk adequaat met werkdruk om te gaan. Waardoor de werkdruk veeleer als uitdagend en motiverend wordt ervaren.

Wat zijn de meest en minst stressvolle banen?

meest-en-minst-stressvolle-banen